Soms zijn dingen zo oud en logisch dat je er niet bij nadenkt waar iets vandaan komt; hoe het ontstaan is. Tijdsweergave is zoiets; waar komt het vandaan, wie heeft het uitgevonden en hoe is dat gegaan? In deze blog enkele suggesties hoe het kan zijn gegaan.

Zonnewijzer

Feit is dat de tijdsweergave die wij hebben volledig is gelinkt aan de stand van de zon. Wat ook feit is dat de Romeinen dat afgemaakt hebben, en dat er daarna amper tot geen wijzigingen zijn gekomen. Iedereen mag er vanuit gaan dat de eerste ‘klok’ een stok was die loodrecht in de grond stond, met aan de west- noord- en oostkant markeringen in de grond. De stok maakte een schaduw over de grond, die schaduw raakte de markeringen, en zo konden de mensen inschatten welk deel het van de dag was en hoe vroeg of laat het in dat dagdeel was. Enkel ’s nachts hadden de mensen geen tijdsweergave evenals op een zwaar bewolkte dag.

De Romeinen

Alles wijst erop dat de Romeinen alles in twaalven hebben gedeeld. In ieder geval het jaar wat twaalf maanden telt. Dit ging trouwens niet gelijk perfect; de Romeinen wisten in eerste instantie niet dat een jaar 365 dagen plus zes uren is. Pas veel later, toen de weergaven van de kalender niet meer met de stand van de zon overeen kwam, voerden zij het schrikkeljaar in. Eens in die vier jaar is het jaar een dagje langer. Zo stond de zon rond 21 juni weer op de hoogste stand, en rond 21 december op de laagste. En ga er maar vanuit dat diezelfde Romeinen ook de zonnewijzer twaalf uren hebben gegeven. Ook zal zouden dat ook de Egyptenaren of de Chinezen kunnen zijn.

Britten

De Engelsen zijn weer zo slim geweest om de aarde van parallellen en meridianen te voorzien. Hierdoor ontstonden weer de tijdszones. De nul parallel hebben de Engelsen over het plaatsje Greenwich, nabij Londen, getrokken. De wintertijd op die plaats is GMT, en is de tijd die wij in de ruimte voeren en in de scheepvaart. Voor de rest rekenen we het van daaruit de wereld rond, naar het oosten toe een uur vroeger want daar is de zon eerder op, en naar het westen toe later, en zo is wereldwijd 12 uur tussen de middag zo’n beetje het tijdstip dat de zon op het hoogste punt staat. De zonnewijzer is verdwenen, in de tussentijd is ook de klok bedacht. In beginsel hadden alleen kerktorens een klok en dit met een reden, nu zijn klokken overal en niet meer weg te denken. En dit zou heel beknopt de geschiedenis van tijd zoals wij het kennen kunnen zijn.